Roure
Quercus petraea
Fagaceae
Àutri noum : Roule, Chaine, Ròure, Ròule, Rèure.
Noms en français : Chêne rouvre, Chêne sessile.
Descripcioun :Lou roure èi pas un aubre di proun coumun au nostre. Trachis naturalamen dins quàuquis endré séusous en prouvènço preaupenco dóu levant e dins lis aup marino. Se destrìo de soun cousin, lou roure-pecouia, Quercus robur que si fueio soun pourtado pèr un long pecou e que li fru soun justamen pas pecouia.
Usanço :Lis agland, amar, podon faire de farino manjadisso. Pamens, aleva dóu tèms de carestié, servien pulèu pèr nourri li pouorc. Lou bos èi de qualita pèr douna de fusto. La rusco a d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto) ; s'acampo sus li jóuini ramo, pièi èi chaplado e messo à seca.
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Quercus
Famiho : Fagaceae
Ordre : Fagales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 20 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Terraire safrous
- Bos fres
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Quercus petraea (Matt.) Liebl., 1784
(= Quercus robur L., 1753 )
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753